احتمالا فکر می‌کنید که دوران کرونا و ماندن در قرنطینه برای همه به یک اندازه ملال‌آور است. اما جالب است بدانید در همین حین که برخی با بی‌حوصلگی ناشی از مدت‌ها ندیدن آدمیزاد دست و پنجه نرم می‌کنند؛ عده‌ای در تنهایی خود حسابی از ندیدن هر انسانی خوشحال‌اند! این افراد دارای هراس یا اضطراب اجتماعی هستند. در این مطلب درباره مدیریت اضطراب اجتماعی در بستر انزوای ناشی از قرنطینه خانگی افراد صحبت می‌کنیم.
اضطراب اجتماعی: ترس از قضاوت دیگران
در تعریف DSM-5 از اضطراب اجتماعی آمده: «ترس یا اضطراب شدید نسبت به یک یا چند موقعیت اجتماعی که در آن، فرد در معرض توجه و دقت دیگران قرار می‌گیرد. بعضی نمونه‌ها عبارتند از: تعاملات اجتماعی (مثلاً، حرف زدن با دیگران، ملاقات یا آشنا شدن با دیگران)، زیر نظر دیگران بودن(مثلاً، به هنگام خوردن یا نوشیدن)، یا انجام دادن کاری در جلوی دیگران (مثلاً، سخنرانی کردن). فرد می‌ترسد که طوری عمل کند، یا علائم اضطراب از خود نشان دهد که باعث شود مردم برداشت منفی از او داشته باشند (مثلاً، مسخره شود، خجالت‌زده شود، یا او را تحویل نگیرند؛ یا باعث توهین به دیگران یا ناراحت شدن آنها شود).»
دوری از منبع ترس، آرامش پیش از طوفان
شاید انزوای ناشی از شرایط قرنطینه، افراد مبتلا به اضطراب اجتماعی را از منبع ترسشان یعنی بستر اجتماع، دور کرده باشد، اما این آرامش مسلما سطحی و موقتی است. تجربه نشان می‌دهد که اکثر افراد مبتلا به انواع اضطراب، اختلال خود را نادیده گرفته و به متخصص مراجعه نمی‌کنند و به نوعی از طریق جلوگیری از مواجهه با منبع اضطرابشان، بیماری را شکست می‌دهند! مکانیزم سرکوب نه تنها مفید نیست، بلکه روز به روز شدت اضطراب را افزایش می‌دهد.
برقراری ارتباط مجدد بعد از انزوای ناشی از قرنطینه
نوروز پارسال در ابتدای قرنطینه تقریبا همه جامعه از ترس ابتلا به بیماری، از شرایط قرنطینه راضی بودند. اما با وجود اینکه شرایط بیماری هنوز همانند گذشته است شاهد این بودیم که نوروز امسال، اغلب افراد به راحتی و بدون ترس در اجتماع حضور یافته و زمانی‌که دلیل را جویا می‌شویم، علت آن را خستگی عنوان می‌کنند. اما این شرایط برای مبتلایان به اضطراب اجتماعی کاملا متفاوت است، افراد دارای این اختلال برای گریز از انزوا باید بیش از دیگران تلاش کرده و از این شرایط به عنوان فرصتی برای درمان خود استفاده کنند. بهتر است مبتلایان، رفته‌رفته با ترس نهفته‌شان روبرو شوند. به این صورت که کم‌کم شروع به گذاشتن قرارهای کوتاه‌مدت مجازی به صورت تصویری با دوستانشان کنند، افرادی که مطمئن هستند که آنها را مورد قضاوت بیجا قرار نمی‌دهند. سپس دایره این قرارها را در حد جلسات درمانی یا کاری افزایش دهند. نکته‌ای که وجود دارد این است که این افزایش کاملا باید تدریجی بوده و به گونه‌ای نباشد که فرد دچار اضطراب بسیار شدید یا وحشت(پانیک) شود.
منبع:
آسیب‌شناسی روانی بر اساس DSM-5 گنجی / نشر ساوالان
